Η ανεξαρτησία του διαχειριστή του ηλεκτρικού συστήματος

Επιστολή του Αλβέρτου Μαϊση, πρ. διευθντή στη Γενική Διεύθυνση Μεταφοράς της ΔΕΗ, και η απάντηση του Στέφανου Μάνου (“Καθημερινή” 9.3.11)

Αναφέρομαι στο άρθρο του κ. Μάνου στο φύλλο της 22/2/2011, όπου ο συντάκτης μεταξύ άλλων σχολιάζει την αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του Διαχειριστή του Συστήματος Παραγωγής-Μεταφοράς (Π-Μ), δηλαδή του ΔΕΣΜΗΕ, που σήμερα ανήκει κατά 51% στο κράτος.

Σήμερα, ο ΔΕΣΜΗΕ έχει τρεις βασικές αρμοδιότητες: α) Λειτουργεί το Σύστημα Π-Μ, β) λειτουργεί τη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και (γ) προγραμματίζει την ανάπτυξη του συστήματος μεταφοράς (γραμμές και υποσταθμούς υψηλής τάσεως). Τα πάγια ανήκουν στη ΔΕΗ, η οποία αναλαμβάνει την υλοποίηση του προγράμματος ανάπτυξης και εξασφαλίζει τη συντήρηση. Ο ΔΕΣΜΗΕ είναι μικρή εταιρεία χωρίς πάγια, εκτός του κτιρίου όπου στεγάζονται οι κεντρικές του υπηρεσίες. Δημιουργήθηκε με τη μεταφορά από τη ΔΕΗ του προσωπικού που εκτελούσε προηγουμένως τις αρμοδιότητες αυτές.

Με τη νέα ρύθμιση η Γενική Διεύθυνση Μεταφοράς της ΔΕΗ και ο ΔΕΣΜΗΕ θα αποτελέσουν ανεξάρτητη εταιρεία, θυγατρική 100% της ΔΕΗ. Αυτό που φαίνεται να αγνοεί ο κ. Μάνος είναι ότι η θυγατρική αυτή εταιρεία θα έχει πλήρη ανεξαρτησία από τη μητρική εταιρεία, ώστε να εξασφαλίζεται η αντικειμενική αντιμετώπιση όλων των παικτών της αγοράς, όπως προβλέπει η Οδηγία 2003/54, άρθρο 10. Θα μπορούσε, φυσικά, να ήταν μία εταιρεία 100% ιδιοκτησία του κράτους, που όμως θα προϋπέθετε ότι το κράτος θα αγόραζε τα αντίστοιχα πάγια, κάτι πολύ δύσκολο με τα σημερινά οικονομικά του.

Το σχήμα αυτό, αντίθετα απ’ ό,τι πιστεύει ο κ. Μάνος, εξασφαλίζει ακόμη μεγαλύτερη ανεξαρτησία του διαχειριστή από τη ΔΕΗ, αφού θα μπορεί όχι μόνο να προγραμματίζει την ανάπτυξη, αλλά και να κατασκευάζει τα νέα πάγια. Η μητρική εταιρεία, σύμφωνα με την Οδηγία, δεν μπορεί να παρεμβαίνει στην καθημερινή λειτουργία και τις επιμέρους αποφάσεις, αλλά μόνο εγκρίνει το ετήσιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα της θυγατρικής. Με το σημερινό καθεστώς η ΔΕΗ έχει θεωρητικά τη δυνατότητα να καθυστερεί κάποια έργα, αφού η ίδια τα χρηματοδοτεί και τα κατασκευάζει, κάτι που βέβαια ποτέ δεν έχει γίνει.

Το παράδειγμα της γραμμής μεταφοράς που έφερε ο κ. Μάνος είναι ατυχές. Γενικά, η κατασκευή των γραμμών αποτελεί άθλο, κυρίως λόγω των αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών. Συνήθως οι τοπικοί άρχοντες φέρνουν προσκόματα, όχι τόσο από περιβαλλοντική ευαισθησία, αλλά για να μπορούν να επιδείξουν δράσεις υπέρ του περιβάλλοντος στις επόμενες εκλογές (!) και η κεντρική διοίκηση (ο υπουργός δίνει την άδεια για τις σημαντικές γραμμές) για λόγους «πολιτικού κόστους» δεν πάει κόντρα στους τοπικούς άρχοντες. Ειδικά για την υποβρύχια καλωδιακή γραμμή που αναφέρει ο κ. Μάνος, αυτή συνδέει κάποιο νησί, όπου ένας ιδιώτης θέλει να κατασκευάσει ένα αιολικό πάρκο, με το ηπειρωτικό δίκτυο. Σύμφωνα με τον νόμο, ο υποψήφιος παραγωγός, αφου πάρει τις νόμιμες άδειες, μπορεί μόνος του να κατασκευάσει τη γραμμή, ανεξάρτητα από τις ορέξεις της ΔΕΗ!

Aπάντηση

Ο κ. Μαΐσης πιστεύει ότι αν περιέλθει ο ΔΕΣΜΗΕ στη ΔΕΗ με τη μορφή 100% θυγατρικής, θα είναι ανεξάρτητος από τη ΔΕΗ. Νομίζω ότι κάνει λάθος και νομίζω ότι κάθε λογικός άνθρωπος που δεν προέρχεται από τη ΔΕΗ θα συμφωνήσει μαζί μου. Το λάθος αυτό, όμως, μπορεί να καταδικάσει το εγχείρημα δημιουργίας μιας ανταγωνιστικής αγοράς ενέργειας. Δεν θα ήμουν διατεθειμένος να το διακινδυνεύσω.

Παρατηρεί ο κ. Μαΐσης ότι ο ΔΕΣΜΗΕ θα μπορούσε, φυσικά, να ήταν μία εταιρεία 100% ιδιοκτησία του κράτους (όπως προτείνω), που όμως προϋποθέτει ότι το κράτος θα αγόραζε τα αντίστοιχα πάγια, κάτι που θεωρεί πολύ δύσκολο με τα σημερινά οικονομικά του.

Δεν βλέπω τη δυσκολία να αγοράσει οτιδήποτε από τη ΔΕΗ το κράτος. Με δικά του λεφτά έγινε η ΔΕΗ και με τα λεφτά των καταναλωτών. Aλλωστε, θα μπορούσε να συμψηφίσει την απόκτηση των παγίων του δικτύου μεταφοράς με τις υπέρογκες παροχές του κράτους (700 εκατ. ευρώ ετησίως!) προς το Ταμείο της ΔΕΗ.

Η ΔΕΗ, στον ενεργειακό χώρο, δεν είναι και δεν πρέπει να είναι τίποτε παραπάνω από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία στον χώρο της ενέργειας. Δεν πρέπει να έχει προνόμια ούτε ειδική μεταχείριση. Δεν πρέπει να έχει καθοριστικό λόγο στη διαμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει την αγορά ενέργειας. Από την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας εξαρτάται η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Η λήψη κυβερνητικών αποφάσεων με γνώμονα τα συμφέροντα της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ βλάπτει την Ελλάδα.