Κοσσυφοπέδιο:Υποκατάστασητου ΔιεθνούςΔικαίου από τοΔίκαιο τηςιδιαιτερότηταςτουισχυρότερου.

(Άρθροτου ΡαφαήλΠαπαδόπουλου, ομότιμουκαθηγητήΘερμοδυναμικής,που δημοσιεύτηκεστην«Ελευθερία» τουΛονδίνου τοΦθινόπωρο 2008)

Χρειάζεταιπερισσότερη προσοχήστηναντιμετώπισητων πιέσεων πουασκούνται στηνΕλλάδα – καικάποιες άλλεςχώρες τηςΕυρωπαϊκήςΕνώσεως – γιανααναγνωρίσουντη μονομερή – καιπαράνομη – ανακήρυξητηςανεξαρτησίαςτουΚοσσυφοπεδίουμε το«καθησυχαστικό»επιχείρημα της«ιδιαιτερότηταςτης περιπτώσεως»που σημαίνει πωςδεν θα αποτελέσειπροηγούμενογια άλλεςμειονοτικέςπεριοχές. Ηκορυφαίαιδιαιτερότηταπουεπικαλούνταιοι υποστηρικτέςτης μονομερούςανεξαρτησίαςείναι πως οιΣέρβοι έχασαν– απ’ το 1999 – τοηθικό δικαίωμανα κυβερνούντοΚοσσυφοπέδιο. Ηιδιαιτερότηταόμως αυτήπαραπέμπει και σεκάποιες άλλεςιδιαιτερότητεςπου παραλείπονται.

Ηδιεργασία πουοδήγησε στημονομερήανεξαρτησία τουΚοσσυφοπεδίουδρομολογήθηκετο 1999 με τουςβομβαρδισμούςτης τότεΓιουγκοσλαβίαςαπ’ το ΝΑΤΟ κατάπαράβαση τουδιεθνούςδικαίου, του καταστατικούχάρτου του ΟΗΕκαι τουκαταστατικού χάρτουτου ιδίου τουΝΑΤΟ. Και παρ’ όλοπου είναι κοινόςτόπος πως ηβιαιότητα τωνσυγκρούσεωνκαι το ογκούμενοκύμα ΑλβανώνΚοσοβάρωνπροσφύγων προςτην Αλβανίαστην περίοδο 1998-99εξέθεταν τουΣέρβους στην κατηγορίατηςεθνοκαθάρσεως,η ιδιαιτερότηταπουεπιστρατεύτηκεγια ναδικαιολογηθούνοιβομβαρδισμοίτου ΝΑΤΟ δενήταν ηεθνοκάθαρση, αλλάη «γενοκτονίασε βάρος τωνΑλβανών», πουαποδείχθηκεανυπόστατη.(Ανυπόστατηεπίσηςαποδείχθηκε ηιδιαιτερότητατης κατοχήςόπλων μαζικήςκαταστροφήςστη βάση της οποίαςδικαιολογήθηκε,λίγα χρόνιααργότερα, η επίσηςπαράνομηεισβολή στοΙράκ απ’ τη«Συμμαχία τωνΠροθύμων»).

Ηεπιλογή τηςγενοκτονίαςσαν πιοπειστικήςιδιαιτερότηταςσε σχέση με τηνεθνοκάθαρσησχετίζεταιπιθανότατα μετην εκτίμησηπως είχε προηγηθείη εθνοκάθαρσητωνκατεχόμενωνπεριοχών τη Κύπρουκαι τουΚουρδιστάν απ’τους Τούρκους– και αυτή τηςΠαλαιστίνης απ’τουςΙσραηλινούς –χωρίς ιδιαίτερεςαντιδράσεις απ’τη διεθνήκοινότητα.

Παρ’όλα αυτά ηπαραβίαση τουδιεθνούςδικαίου απ’ το ΝΑΤΟτο 1999 αποτελείουσιαστικήιδιαιτερότητατης οποίας ηαναστροφή –έστω και κατάτύπους –προκάλεσε μιαάλλη –παραλειπόμενη –ιδιαιτερότητα στηνπερίπτωση του Κοσσυφοπεδίου.Πρόκειται γιατο ψήφισμα του 1244του 1999 τουΣυμβουλίουΑσφαλείας τουΟΗΕ, το οποίο –εκτός απ’ τ’ άλλα– ορίζει πως τοΚοσσυφοπέδιοείναι τμήμα τηςΣερβίας. Τοψήφισμα αυτό –που αποτελεί τηνομιμοποίησητης εμπλοκήςτου ΟΗΕ και τηςπαρουσίας τωνδυνάμεων τουΝΑΤΟ στοΚοσσυφοπέδιο –φέρει τηνυπογραφήκάποιων απ’ τιςχώρες πουπρωτοστάτησανκαι πιέζουν γιατην αναγνώρισητης μονομερούςανεξαρτησίας.Δηλαδή οιχώρες αυτές,έχοντας αναγνωρίσειτηνΣερβικότητα  τουΚοσσυφοπεδίουτον Ιούνιο του1999, ανακάλυψαναργότερα την«ιδιαιτερότητα»πως οι Σέρβοιαπώλεσαν κάθετους δικαίωμαστο Κοσσυφοπέδιο,λόγω τωνπρογενέστερωναμαρτημάτωντους. Και μεβάση τοσκεπτικό αυτόζητείται τώρααπό χώρες όπως ηΕλλάδα, ηΚύπρος και κάποιεςάλλες που « έχουντη φωτιά στοσπίτι τους» νααναγνωρίσουντη μονομερήανεξαρτησίατουΚοσσυφοπεδίου.

Ηπερίπτωση τουΚοσσυφοπεδίου,βέβαια, είναιμέρος καιυπόμνηση τηςδιαχρονικήςπροσπάθειας τωνεκάστοτεισχυρών τηςγης νααντικαταστήσουντους διεθνείςκανόνες με τα συμφέροντακαι τιςεπιδιώξειςτους, μεγνώμονα την ιδιαιτερότητατωνιδιαιτεροτήτωνπου εκφράζεταιμε την επίκλησηή παράλειψητέτοιωνιδιαιτεροτήτωνκατά περίπτωση.

Ηανατροπή όμωςτων διεθνώνκανόνων δενπροοιωνίζειτίποτε καλόούτε και γιατους ίδιους τουςισχυρούς, αφούη ισχύς είναιεφήμερη, όπωςεύστοχαυπενθυμίζει οΘουκυδίδης στοΜηλιακόδιάλογο.

Απόγενικότερηάποψη, οισυνέπειες τηςεπιστροφής στοδίκαιο τουισχυροτέρου θαοδηγήσουν τηνανθρωπότητα –μέσα απ’ τη δίνητης αναρχίαςκαι τωνσυγκρούσεων –σεκαταστροφικάαδιέξοδα.