Ηκάλυψη τωναναγκώνρεύματος γιατο 2004

(Άρθρο του ΡαφαήλΜεν. Μαϊόπουλου, πουδημοσιεύτηκεστην«Καθημερινή»στις 25.2.01)

Στοπαρόν σημείωμαεπιχειρείταινα δειχτεί ότιμε τις μέχρι σήμερααποφάσεις, πουδεν προβλέπουντηνεγκατάστασηνέων μονάδωνηλεκτροπαραγωγήςστο νότιοσύστημα τηςχώρας, η κάλυψητων αναγκώνρεύματος στηνΑττική, με την απαιτούμενηποιότηταεξυπηρέτησης,δεν είναιεξασφαλισμένηγια το καλοκαίριτου 2004.

1.Το εγκεκριμένοΠρόγραμμαανάπτυξης τηςΔΕΗ της περιόδου1998-2002 (α) δεν περιλαμβάνειέργα παραγωγήςάλλα, εκτός απ’αυτά πουβρίσκονται σήμερασε εξέλιξη, δηλ.δύο θερμικέςμονάδες, 810 MW, καιέξι υδροηλεκτρικούςσταθμούς (από τουςοποίους, τοκαλοκαίρι του 2004,είναι βέβαιοότι δεν θα έχουναρχίσει ναλειτουργούν οιπέντε, 300 MW, και πολύαμφίβολο αν θαλειτουργεί οέκτος, 60 MW) και (β)αναφέρει ρητά ότιμε τις μονάδεςαυτές το πρόγραμμα1998-2002 «εξασφαλίζει επάρκειακαι αξιοπιστίαστην παροχήηλεκτρικήςενέργειας μέχρικαι το 2005».

Τοκαλοκαίρι όμωςτου 2004 η ζήτησηισχύοςπροβλέπεται να φτάσειτα 10.000 MW, ενώ η καθαρήονομαστικήισχύςπαραγωγής τηςΔΕΗ θα είναι 9.700 MW (χωρίςτον σταθμό Αγ.Γεωργίου, που θασταματήσει ναλειτουργεί το 2003,με βάση τηγνωστή συμφωνίαμε τον ΔήμοΚερατσινίου).Αυτό σημαίνειότι η αποδιδόμενηισχύς τουσυστήματος παραγωγής(περιλαμβανομένωνκαι τωνιδιωτικώναιολικών πάρκων),θα είναι πολύμικρότερη απότη μέγιστηζήτηση, αφού (α) η πιθανότητακάποιες από τις 35 θερμικέςμονάδες, ιδίωςτου Νότου (λόγωηλικίας), ναβρεθούν εκτόςλειτουργίας,από βλάβες, είναιαρκετά μεγάλη,όπως προ-κύπτει απόστοιχεία τωνπροηγούμενωνετών και (β) ηαποδιδόμενηισχύς τωνθερμικών μονάδωνμειώνεται τοκαλοκαίρι, λόγωτων υψηλώνθερμοκρασιών, ενώτωνυδροηλεκτρικώνεξαρτάται απότις ποσότητεςνερού στουςταμιευτήρες.

Απαιτείταιλοιπόν πρόσθετηπαραγωγικήισχύς, προκειμένουόμως νακαλυφθείαξιόπιστα η αναμενόμενη,το καλοκαίριτης Ολυμπιάδας,ζήτηση ισχύος, επιβάλλεταιη πρόσθετη αυτήισχύς ναεγκατασταθείστον Νότο, όπωςεξηγείται στηνεπόμενη παράγραφο.

2. Τομεγαλύτερομέρος τηςπαραγωγικήςισχύος βρίσκεταιστον Βορρά,λόγω τηςύπαρξης εκείτων λιγνιτικώνκοιτασμάτων,των νερών καιτων διασυνδετικώνγραμμών, ενώένα μεγάλο σεμέγεθος καισπουδαίο σεσημασίακαταναλωτικόκέντρο, η Αττική,στον Νότο.

Η μηισόρροπηκατανομή τηςπαραγωγικήςισχύος και τηςκατανάλωσηςεπιβάλλει τημεταφοράμεγάλωνποσοτήτων ενέργειαςαπό τον Βορράστον Νότο, μέσωτων τριώνγραμμών μεταφοράςΒορρά-Νότου, μεσυνέπεια, στιςπεριόδουςαιχμής, τοηλεκτρικόσύστημα ναλειτουργείοριακά, ναεμφανίζονταιχαμηλέςτάσεις στοδίκτυο μεταφοράςτης Αττικής, ναγίνονται, ηθελημέναή αθέλητα,περικοπέςφορτίων και ναείναι υπαρκτόςο κίνδυνος«κατάρρευσηςτης τάσης» καιολικούσβησίματος τουσυστήματος.

Το σοβαρόαυτό πρόβληματης έλλειψηςεπαρκούς παραγωγικήςισχύος στονΝότο αναδεικνύεταισχεδόν κάθεκαλοκαίρι, τατελευταία χρόνια:

l Στιςαρχές Ιουλίου 1996,ως συνέπεια τηςθέσης εκτός λειτουργίαςτεσσάρωνμονάδων τουΝότου, λόγωβλαβών, εμφανίστηκεπρόβλημααστάθειαςτάσεων, με πολύμειωμένες τάσειςστην Αττική,και προκλήθηκανεκτεταμένεςπερικοπές φορτίου,ενώ μόλιςαποφεύχθηκε τοολικό σβήσιμοτου συστήματοςλόγω«κατάρρευσηςτης τάσης».

l Στατέλη Ιουνίου 1998,ως συνέπεια τηςθέσης εκτόςλειτουργίαςτριών μονάδωντου Νότου,μιας γιαπρογραμματισμένησυντήρηση καιδύο λόγωβλαβών, τοΣύστημαλειτουργούσεσε οριακήκατάσταση,εμφανίστηκανμειωμένεςτάσεις καιπροκλήθηκανεκτεταμένεςδιακοπές στηνΑττική.

l Στιςαρχές Ιουλίου 2000(α) η ζήτηση ισχύοςκαλύφθηκε μεν,αλλά κατάτρόπο οριακό(και αυτό απόπρωτοφανή τύχη,αφού συνέβη τοστατιστικώς«απίθανο», γιαοποιοδήποτεσύστημα ανάλογαμε αυτό της ΔΕΗ,καμιά μονάδαπαραγωγής ναμην βρίσκεταιεκτός λειτουργίας,λόγω βλάβης,ενώ (β) οι τάσειςπουεμφανίστηκανστο δίκτυομεταφοράς τηςΑττικής (139 και 363 KV,στα δίκτυα 150 και400 KV αντίστοιχα)δεν ήσανικανοποιητικές.

Μετις μέχρισήμερα αποφάσεις,η κατάσταση, ωςπρος τηνκατανομή τηςπαραγωγικής ισχύοςμεταξύ Βορράκαι Νότου, θαέχει σοβαράχειροτερέψειτο 2004. Πράγματι,μέχρι τιςαρχές του 2004, ηπαραγωγικήισχύς τουΒορρά, θα έχειαυξηθεί κατά 810 MW (330MW Φλώρινας και 480 MWΚομοτηνής), ενώαυτή του Νότουθα έχειμειωθεί κατά 360 MW(με την παύση τηςλειτουργίαςτου σταθμού Αγ.ΓεωργίουΚερατσινίου,το 2003).

3.Τηνεξασφάλιση τηςπρόσθετης παραγωγικής  ισχύος στονΝότο δεν θαήταν φρόνιμονα τηνεμπιστευτούμε,τουλάχιστονγια το μέχριτην Ολυμπιάδαχρονικόδιάστημα, στις«δυνάμεις τηςαγοράς», όπωςαυτές προβλέπεταινα λειτουργούνμε βάση το Ν.2773/99, για την απελευθέρωσητης αγοράςηλεκτρικήςενέργειας.Γιατί η «αγορά» αυτήδεν έχει ακόμα διαμορφωθείστη χώρα μαςκαι είναι πολύαμφίβολο αν θαπρολάβει ναοργανωθεί ταεπόμενα χρόνια,στον βαθμό πουαπαιτείται γιανα αναλάβει τοέργο αυτό (στηχώρα μας, το επίπεδοτων τιμώνρεύματοςφαίνεται ναμην αποφέρει τααπαιτούμενα από την«αγορά»περιθώριακέρδους, ενώ τοφυσικό αέριο, στοοποίο αυτή θαστηριχτεί,εμφανίζει ταγνωστά προβλήματαασφάλειαςεφοδιασμού καιυψηλής τιμής, ηλύση των οποίωνδεν φαίνεταινα εξασφαλίζεταιστο άμεσομέλλον, λόγωαντικειμενικώνδυσχερειών).

Επιπλέον,η πρόσκληση τηςΡΑΕ για υποβολήαιτήσεων γιαχορήγησηαδειών ηλεκτροπαραγωγής,σε εφαρμογήτου Ν. 2773/99, πέρανάλλων, αγνόησετο οξύ πρόβληματης ανισόρροπηςκατανομής τηςηλεκτροπαραγωγικήςισχύος και δενόρισε τον Νότοως περιοχήεγκατάστασηςτων θερμικώνμονάδων.

Όσοναφορά τιςαγορές ρεύματοςαπό τοεξωτερικό ούτεαυτές μπορούννα δώσουν λύσηστο πρόβλημα.Αγορές από τοεξωτερικό θαπρέπει ναπρογραμματιστούνκαι νασυμβολαιοποιηθούνέγκαιρα, οιποσότητες τους όμωςπεριορίζονταιαπό τις αβέβαιεςεξαγωγικέςδυνατότητεςτων χωρώνεξαγωγής καιτις τεχνικέςδυνατότητεςτων διασυνδετικώνγραμμών ενώ,και αυτές,απαιτούνεξισορρόπηση,αύξηση δηλαδήτης παραγωγικήςισχύος στονΝότο, αφούπραγματοποιούνταιμε διασυνδέσειςπου βρίσκονταιστον Βορρά.

4.Τέλος, για τηνασφαλή κάλυψητης ζήτησης,πρέπει να ληφθούντα απαραίτηταμέτρα για τη βελτίωσηή και τηνασφαλή λειτουργίατων διάφορωνκαίριωνΣυστημάτων, όπωςτου συστήματοςφυσικού αερίουκαι τουσυστήματοςψύξης των μονάδωνπαραγωγής τουΒορρά, πουσήμεραστερούνται εφεδρείας.

Τοπρόβλημαεφεδρείας τουσυστήματοςφυσικού αερίουέχειεπισημανθεί,και προτάσειςγια τηναντιμετώπισητου έχουνγίνει, και απότον υπογράφοντατο παρόν, από το 1994και η επανάληψητους εδώ δενείναι απαραίτητη.

Για τηναπρόσκοπτη καιαξιόπιστηυδροδότηση τωνθερμικώνσταθμών τουΒορρά (πουσήμεραπραγματοποιείται,από τη λίμνη Πολυφύτου,με ένα μόνοσύστημα, που ανδιακοπεί ηλειτουργίατου, θα «χαθεί» το60% της ισχύος τωνθερμικώνσταθμών!), γιατην οποία «επίσειρά ετώνεκφράζουν τηναγωνία τους ταστελέχη τωνσταθμών τηςπεριοχής»,επιβάλλεται ηκατασκευή ενόςδεύτερου, εφεδρικού,συστήματοςυδροδότησης.

5.Συμπερασματικά:

(α) Ηευθύνη κάλυψηςτων αναγκώνρεύματος τοκαλοκαίρι τωνΟλυμπιακώνΑγώνων 2004 ανήκειστη ΔΕΗ.

(β) Για νακαλυφθούν μετην απαιτούμενηασφάλεια οιανάγκες αυτέςτης Ολυμπιάδας,αλλά και τουσυνόλου τηςχώρας, το 2004, πρέπεινα εξασφαλιστούν:

- η συνέχισητης λειτουργίαςτου σταθμούπαραγωγής στοΚερατσίνι.

- πρόσθετηπαραγωγική ισχύςστον Νότο,ακόμη κι αν συνεχιστείη λειτουργίατου σταθμού Αγ.Γεωργίου.

- η έγκαιρηαγορά των αναγκαίωνποσοτήτωνρεύματος απότο εξωτερικό.

- ηκατασκευήδεύτερου, εφεδρικού,συστήματοςψύξης τωνθερμικώνμονάδων τουΒορρά, από τηλίμνηΠολυφύτου.

- η ασφαλήςλειτουργία τουμοναδικούαγωγού παροχήςφυσικούαερίου.

γ) Αν δενεξασφαλιστούντα πιο πάνω,κανείς δενμπορεί ναεγγυηθεί ότιτο καλοκαίριτου 2004, οπότε ηανισοκατανομήτηςπαραγωγικήςισχύος του συστήματοςθα είναιεντονότερη,δεν θα συμβούνοι διαταραχέςστηνηλεκτροδότησητης Αττικής,που λόγω αυτήςακριβώς τηςανισορροπίας,συμβαίνουν,σχεδόν κάθεκαλοκαίρι, τατελευταίαχρόνια.