Για την
α¹ελευθέρωση
της αγοράς
ηλεκτρισμού
στην Ελλάδα
¹ου μας θύμισε
ο κ. Ραφαήλ
Μωϋσής
του
Ραφαήλ Μεν.
Μαϊό¹ουλου,
¹ρώην Γενικού
Διευθυντή
Μεταφοράς ΔΕΗ
1. Ο
κ. Ραφαήλ
Μωϋσής,
(α) ½ς Πρόεδρος του
Συμβουλίου
Εθνικής
Ενεργειακής
Στρατηγικής (ΣΕΕΣ),
στο ÒΕισαγωγικό
Σημείωμα του
ΠροέδρουÓ της
Έκθεσης του
ΣΕΕ , την άνοιξη
2008, έγραφε:
ÒΟι εντελώς
ανε¹αρκείς
εφεδρείες στο
σύστημα ηλεκτρο¹αραγωγής
α¹οδίδονται
στην έλλειψη
στρατηγικής αν
και, κυρίως,
έχουν ¹ροκύψει
ως συνέ¹εια
καθυστερήσεων
στην ¹ροσ¹άθεια
εφαρμογής μιας
¹ολύ
συγκεκριμένης
και ευρέως α¹οδεκτής
¹ολιτικής
α¹ελευθέρωσης
της αγοράς
ενέργειας. Η
σύνθεση του
βέλτιστου
μείγματος των
¹ηγών ηλεκτρο¹αραγωγής
ε¹ίσης
α¹οδίδεται
στην έλλειψη
στρατηγικής
α¹ό όσους
διαφωνούν με
τις
συγκεκριμένες
ε¹ιλογές ¹ου
έχουν
¹ροωθηθείÓ.
(β) ½ς ¹ρώην
Διοικητής της
ΔΕΗ, αναφερόμενος
στην εφαρμογή
στη χώρα μας της
Κοινοτικής
Οδηγίας για
την
α¹ελευθέρωση
της αγοράς
ηλεκτρισμού, σε
συνέντευξή
του στην ÒΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ
ΕΠΙΘΕ½ΡΗΣΗÓ, στον Αντώνη
Πα¹αγιαννίδη, τον
Μάιο 2017, και στο
βιβλίο του ÒΘα γίνει τηςÉ
ΔεήςÓ(Εκδόσεις
ΚΑΠΟΝ), τον
Οκτώβριο 2019, συμ¹έραινε:
- Ήταν
λάθος Òο
τρό¹ος ¹ου
ε¹ιλέχθηκε για
την εφαρμογή
της Κοινοτικής
Οδηγίας για
την
α¹ελευθέρωση
της ¹αραγωγής
ηλεκτρικής
ενέργειαςÓ και Òο
κατακερματισμός
της ΔΕΗÓ.
- ÒΈνοχος είναι
η Ευρω¹αϊκη
Ε¹ιτρο¹ή, ¹ου ε¹ιμένει να εφαρμόζει
στην Ελλάδα
¹ολιτικές ¹ου
σωστά έχει εμ¹νευστεί,
αλλά είναι
κατάλληλες για
χώρες του μεγέθους
της Γερμανίας (É)
και
οι ελληνικές
κυβερνήσεις, όλες
όσες
κυβέρνησαν την
Ελλάδα α¹ό το 1999
μέχρι σήμερα, ε¹ειδή
δεν κατάλαβαν,
δεν θέλησαν να
καταλάβουν και
σε κάθε
¹ερί¹τωση δεν
ύψωσαν το
ανάστημά τους για
να ¹είσουν τους
Ευρω¹αίους για τις
ιδιαιτερότητές
μαςÓ.
2. Με
αφορμή τις άνω 1 (β)
αναφορές του κ.
Μωϋσή, γνώση
των ο¹οίων
έλαβα
¹ροσφάτως, σημειώνω τα εξής
ολίγα, ως Γενικός
Διευθυντής
Μεταφοράς την
¹ερίοδο ¹ου ελήφθησαν
οι κρίσιμες
α¹οφάσεις για
το ζήτημα αυτό (έχοντας
¹αρουσιάσει
αναλυτικά την
εξέλιξή του α¹ό το
1992 μέχρι τον Μάιο
2005 στο βιβλίο μου
του Μαϊου 2008 ÒΔΕΗ:
Τα μεγάλα
ζητήματαÈ, κεφ.
18 ÒΗ Οδηγία της
Ευρω¹αϊκής
Κοινότητας για
την αγορά
ηλεκτρικής
ενέργειας και
η εφαρμογή της
στην ΕλλάδαÓ, σελίδες
459 ως 496).
(α) Για
τον τρό¹ο
εφαρμογής της
Οδηγίας και τον
κατακερματισμό
της ΔΕΗ.
(ι)
Ο Òλάθος
τρό¹οςÓ ε¹ιλέχθηκε και
α¹οφασίστηκε
χωρίς τη συμμετοχή
των Υ¹ηρεσιών
της ΔΕΗ, ούτε καν των
Υ¹ηρεσιών
Μεταφοράς και
Διανομής, τις ο¹οίες
κυρίως
αφορούσε η
Οδηγία.
- Ε¹ιλέχθηκε
α¹ό οκταμελή Ομάδα
Εργασίας, μετά
μελέτη ¹ου
εκ¹όνησε η
εταιρεία NERA, και α¹οφασίστηκε
με βάση ένα
σχέδιο νόμου, η
σύνταξη του
ο¹οίου
ανατέθηκε στην
εταιρεία αυτή
α¹ό το
Συμβούλιο
Διεύθυνσης της ΔΕΗ, με
μειοψηφία του
γράφοντος.
Η
Ομάδα αυτή, ¹ου συγκροτήθηκε
α¹ό τον Γενικό
Διευθυντή ΔΕΗ, ¹εριλάμβανε
δύο Διευθυντές
στον Γενικό
Διευθυντή ΔΕΗ, έναν
Διευθυντή στον
Γενικό
Διευθυντή
Ορυχείων, δύο
Διευθυντές ε¹ιτελικών
Διευθύνσεων
(Προγραμματισμού
και Οργάνωσης),
τρεις Εξωτερικούς
Συμβούλους της
Διοίκησης και
κανένα
στέλεχος των
αρμόδιων
Υ¹ηρεσιών της ΔΕΗ.
Η
Τελική έκθεση
(Final report) της NERA δόθηκε
στους Γενικούς
Διευθυντές
λίγο ¹ριν α¹ό την
¹αρουσίασή της
στο Συμβούλιο
Διεύθυνσης, με
την υ¹όδειξη να
μην δοθεί στις
Υ¹ηρεσίες
(υ¹όδειξη με την
ο¹οία δεν συμμορφώθηκε,
ο γράφων), ενώ η
Ενδιάμεση
έκθεσή της (Interim report)
δεν δόθηκε
ούτε στους
Γενικούς
Διευθυντές!
- Α¹οφασίστηκε α¹ό το
Συμβούλιο
Διεύθυνσης, σε
συνεδρίασή του
στην ο¹οία δεν
κλήθηκε να
¹αραβρεθεί
καμία α¹ό τις αρμόδιες
Υ¹ηρεσίες, και
α¹ό το Διοικητικό
Συμβούλιο, σε
συνεδρίασή του
στην ο¹οία δεν
κλήθηκε να
¹αραβρεθεί
κανένας α¹ό τους
Γενικούς
Διευθυντές (ούτε καν αυτοί
των Γενικών
Διιευθύνσεων Μεταφοράς
και Διανομής,
τις ο¹οίες
κυρίως
αφορούσε η
Οδηγία)!
- Υμνήθηκε
τη
διετία 2000-01 α¹ό τη Διοίκηση
ΔΕΗ και τους
συμβούλους της
¹ου ¹ροετοίμασαν
τον νόμο (2773/99), την
ηγεσία ΡΑΕ και
τους υ¹ουργούς
ΥΠΑΝ.
-
Άρχισε
να α¹οδοκιμάζεται
τον Δεκέμβριο 2001 και να μισοδιορθώνεται
τα ε¹όμενα
χρόνια, με
αντιρρήσεις
της ΔΕΗ, του
ΔΕΣΜΗΕ και αδειούχων
ηλεκτρο¹αραγωγών.
(ιι) Κατά των
ε¹ιλογών αυτών είχε
ταχθεί τα
χρόνια εκείνα και
ο γράφων το ¹αρόν
σημείωμα.
Όσα είχα
διατυ¹ώσει για
το ζήτημα αυτό
–μέσα στη ΔΕΗ τα
έτη 1997 και 1998, ως
Γενικός Διευθυντής
Μεταφοράς, και στον ημερήσιο
τύ¹ο, μετά την
¹αραίτησή μου
α¹ό τη θέση αυτή
τον Μάιο 1998– κατέληγαν
στο συμ¹έρασμα
ότι οι
ε¹ιλογές ¹ου
¹ροτείνονταν:
- Παραχωρούσαν
ουσιαστικά ¹ρωτεύοντα
ρόλο στη
λειτουργία και
ανά¹τυξη του ηλεκτρικού
τομέα της
Χώρας στις
Òδυνάμεις της
αγοράςÓ.
- Δημιουργούσαν
ένα ηλεκτρικό σύστημα ασκό¹ως
¹ολύ¹λοκο και
δυσκόλως
εφαρμόσιμο, με
αγνόηση των
ε¹ιβαλλόμενων
α¹ό την ελληνική
¹ραγματικότητα
¹εριορισμών, ε¹έβαλαν
βίαιη αλλαγή
στην οργάνωση
και λειτουργία
του ηλεκτρικού
τομέα της
Χώρας, και συνε¹άγονταν
μεγάλους
κινδύνους
έναντι αμφίβολης
αξίας
α¹οτελεσμάτων.
- Καθιέρωναν
την, α¹ρόσφορη
για τη χώρα μας, διάσ¹αση
των λειτουργιών
της Μεταφοράς
και της
Διανομής.
- Συνε¹άγονταν
το σοβαρό
ενδεχόμενο, ο νόμος,
αν ψηφιζόταν
ό¹ως
¹ροτεινόταν, να
μη μ¹ορέσει να
εφαρμοστεί.
- Πρόβλε¹αν
τη σύνταξη του αρχικού
σχεδίου νόμου, ¹ρώτο,
χωρίς
¹ροηγουμένως
να έχουν ληφθεί
α¹οφάσεις, της
ΔΕΗ ή της
Κυβέρνησης,
¹άνω στις
γενικές αρχές
στις ο¹οίες θα
στηριζόταν ο
νόμος και,
δεύτερο, όχι α¹ό
τη Νομική
Υ¹ηρεσία της
ΔΕΗ σε
συνεργασία με
τις αρμόδιες
Υ¹ηρεσίες της
αλλά α¹ό
τρίτους.
(β) Για τους
ÒενόχουςÓ των
ε¹ιλογών για
την εφαρμογή
της Οδηγίας και
του
κατακερματισμού
της ΔΕΗ.
Με
την υ¹όθεση ¹ως ο
κ. Μωϋσής δεν
είχε υ¹οβάλει
δικές του ¹ροτάσεις,
οι ελληνικές
κυβερνήσεις, ¹ροκειμένου
να α¹οφασίσουν
για τις
ε¹ιλογές αυτές, δεν
διέθεταν άλλες
εισηγήσεις
εκτός α¹ό εκείνες
των Διοικήσεων
ΔΕΗ και ΡΑΕ.
Συνακόλουθα,
υ¹εύθυνες για
τις Òλάθος
ε¹ιλογέςÓ είναι κυρίως
οι Διοικήσεις
ΔΕΗ και ΡΑΕ, αυτές
¹ου δεν
ε¹έτρεψαν στις
αρμόδιες
Υ¹ηρεσίες της
ΔΕΗ να
υ¹οβάλουν τις δικές
τους
εισηγήσεις και
¹ου, Çλαμβάνοντας
υ¹όψηÈ μόνο και
μόνο τις
¹ροτάσεις της
Ομάδας Εργασίας,
ε¹έβαλαν
ουσιαστικά τον
Çλάθος τρό¹οÈ
εφαρμογής της
Οδηγίας και
τον
κατακερματισμό
της ΔΕΗ, στον
αρχικό νόμο 2773/99 η
Διοίκηση ΔΕΗ και
τους
ε¹όμενους
νόμους και
κώδικες η Διοίκηση
ΡΑΕ.
3. Σήμερα, τα
στελέχη της ΔΕΗ
¹ου ¹ίστευαν
ότι μια ενιαία
μεγάλη ΔΕΗ
μ¹ορεί να
υ¹άρχει μέσα
στη ελευθερομένη
αγορά
ηλεκτρισμού
της Κοινοτικής
Οδηγίας, και ¹ου δεν
τους ε¹ιτρά¹ηκε
να
υ¹οστηρίξουν
στα αρμόδια
Όργανα την
ά¹οψή τους αυτή, δικαιούνται:
- Να
αναρωτηθούν –¹αρότι
το γνωστό ως Òwhat ifÓ ερώτημα είναι σίγουρα
μη α¹αντήσιμο για γεγονότα
του
¹αρελθόντος– ¹ώς
θα είχαν
εξελιχθεί τα
¹ράγματα, αν τότε, την
¹ερίοδο ¹ου ¹ροωθούνταν
και
α¹οφασίζονταν
οι Òλάθος ε¹ιλογέςÓ, ο
κ. Μωϋσής, ένας
¹ετυχημένος
και με κύρος
¹ρώην Διοικητής
της ΔΕΗ, είχε
κάνει γνωστές
τις σημερινές
του θέσεις.
- Να
¹αρατηρήσουν
¹ως δεν έχει νόημα
να μιλάμε
σήμερα, μετά έναν
ενεργειακό Αρμαγεδώνα
¹ου κράτησε είκοσι
χρόνια, για Òαναδια¹ραγμάτευση
της
ελευθέρωσης
της αγοράς
ενέργειας με
τις ΒρυξέλλεςÓ και για ÒΞανά
μεγάλη ΔΕΗÓ, ό¹ως
¹ρότεινε ο κ.
Μωϋσής το 2017,
αφού αυτά Òείναι
¹λέον τελείως
εξω¹ραγματικάÓ, ό¹ως ο ίδιος αναγνώρισε
το 2019.
- Να
θυμίσουν στους
σημερινούς
αρμόδιους τη
ρήση των Πυθαγορείων
(Χρυσά έ¹η 27) ÒΒουλεύου
¹ρο έργου, ό¹ως μη
μωρά ¹έληταιÓ,
¹ου οι υ¹εύθυνοι
των τότε Òλάθος
ε¹ιλογώνÓ
αγνόησαν.