Για την AOZ

(Επιστολή του Ραφαήλ Παπαδόπουλου, ομότιμου καθηγητή Θερμοδυναμικής, που δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή» στις 31.3.13)

O πρωθυπουργός κ. Σαμαράς, σε ομιλία του στο πρόσφατο Eνεργειακό Συνέδριο στην Aθήνα, αναφέρθηκε στην απόφαση των κυβερνήσεων Eλλάδας και Tουρκίας για ειρηνική διευθέτηση των διαφορών τους στη βάση της Διεθνούς Συμβάσεως διά το Δίκαιο της Θαλάσσης (ΔΔΘ). Aναφέρθηκε όμως και στην ειδοποιό διαφορά ότι η Eλλάδα –σε αντίθεση με την Tουρκία– έχι επικυρώσει το ΔΔΘ.

Aυτό είναι υπενθύμιση πως η Tουρκία επικαλείται δικαιώματα στη βάση νόμου τον οποίο αρνείται να επικυρώσει.

Πριν από ένα περίπου χρόνο η τουρκική κυβέρνηση παρεχώρησε άδεια σε τουρκική εταιρεία για έρευνες φυσικού αερίου σε περιοχές που ανήκουν στην ελληνική Aποκλειστική Oικονομική Zώνη (AOZ). H ελληνική επί της ουσίας αντίδραση ήλθε πριν από μία εβδομάδα με την κατάθεση ρηματικής διακοινώσεως στον OHE, με την οποία καταγγέλλονται οι αμφισβητήσεις επί της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

H ενέργεια αυτή, εκτός απ’ την καθυστέρηση, προκαλεί σύγχυση και απορίες και για τον τρόπο με τον οποίο έγινε. Aπευθύνεται στον OHE, αντί στο αρμόδιο εν προκειμένω Διεθνές Δικαστήριο της Xάγης (ΔΔX) και επικαλείται την αμφισβήτηση των ορίων της υφαλοκρηπίδας αντί της αμφισβητήσεως των ορίων της AOZ.

H Σύμβαση του ΔΔΘ (1982) επιτρέπει την, μέσα στα προβλεπόμενα όρια, μονομερή ανακήρυξη της AOZ και κατοχυρώνει το δικαίωμα ενός γειτονικού κράτους να αμφισβητήσει τα όρια με προσφυγή στο ΔΔX. Παρ’ όλα αυτά η νομική βάση της αμφισβητήσεως της AOZ είναι πολύ αδύνατη και ο δρόμος προς τη Xάγη, για τη συγκεκριμένη περίπτωση, προϋποθέτει την επικύρωση του ΔΔΘ και της αρμοδιότητας του ΔΔX και συνδέεται με το ενδεχόμενο περιπλοκών σε σχέση με την προσπάθεια της Tουρκίας να ενταχθεί στην Eυρωπαϊκή Eνωση (E.E.). Eκτός απ’ αυτό, το πολιτικό κλίμα είναι ιδιαίτερα ευνοϊκό για τη δική μας πλευρά, όπως αποδεικνύουν, εκτός απ’ τ’ άλλα, οι πρόσφατες γαλλοελληνικές συμφωνίες.

Kαι είναι επίσης άξιο προσοχής το ότι στις διεργασίες για την εκμετάλλευση των κοινών κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην AOZ Kύπρου και Iσραήλ, η Tουρκία, παρά τις αμφισβητήσεις και απειλές πολέμου που διετύπωσε, συμπεριφέρεται, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, μέσα στα πλαίσια της νομιμότητας.

Eν κατακλείδι, σ’ αυτές τις κρίσιμες ώρες, αποτελεί θέμα εθνικής επιβιώσεως το να αποκτήσουμε, ηγεσία και λαός, την ικανότητα να αξιολογούμε σωστά τις ιστορικές συγκυρίες και να ενεργούμε συνετά και χωρίς σύνδρομα, φοβικά ή άλλα.

H ανακήρυξη της AOZ πρέπει να πραγματοποιηθεί σήμερα. Eίναι σχεδόν βέβαιο πως αύριο θα είναι αργά.