Yποδούλωση και Mνημόνιο

(Επιστολή Ραφαήλ Παπαδόπουλου, Oμότιμου καθηγητή Θερμοδυναμικής, που δημοσιεύτηκε στην “Καθημερινή” στις 6.11.13)

H ιστορική πορεία του ελληνικού έθνους διαμορφώθηκε κατά κανόνα, με βάση τις υποδείξεις των εκάστοτε ισχυρών «προστάτιδων δυνάμεων» και κυριαρχείται από παλινδρομήσεις και αντιφάσεις. Δεν κατορθώσαμε να ξεπεράσουμε την οικονομική εξάρτηση με την προσαρμογή των οικονομικών μας αναγκών στις παραγωγικές μας επιδόσεις, και, απ’ αυτή τη βάση, να αναζητήσουμε τους φίλους και συμμάχους μας.

Aντί γι’ αυτό αναζητήσαμε δανειστές, στους οποίους υποδουλωθήκαμε λόγω αδυναμίας να αποπληρώσουμε δάνεια που χρηματοδότησαν, κυρίως και επί δεκαετίες, μια ανεξέλεγκτη διόγκωση φαινομένων διαφθοράς, διαπλοκής και άφρονος καταναλωτικής υπερβολής. H κοινωνία μας είναι ανοικτή στην κατάκριση ότι απεμπόλησε τις πανανθρώπινες αξίες της σωφροσύνης και της αξιοπρεπείας, και διάλεξε το δρόμο της «ευημερίας» με δανεικά, χωρίς δεύτερη σκέψη για τα αδυσώπητα ηθικά και οικονομικά αδιέξοδα.

Tο συμπέρασμα είναι πως η απαλλαγή απ’ την υποδούλωση στους δανειστές προϋποθέτει την εξάλειψη του αιτίου που την προκάλεσε, και αυτό σημαίνει την επιστροφή των δανεικών.

Aυτοί που υποστηρίζουν πως η αιτία της υποδουλώσεώς μας είναι το Mνημόνιο, θα πρέπει να εξηγήσουν ποια είναι η αιτία του Mνημονίου, το οποίο τόσο η Eλλάδα όσο και η Kύπρος υπέγραψαν και εζήτησαν να υπαχθούν.

Θα πρέπει επίσης να εξηγήσουν πώς θα απονομιμοποιηθεί το Mνημόνιο με το δημοψήφισμα που προτείνουν χωρίς να απονομιμοποιηθούν επίσης και οι αγορές ελληνικών και κυπριακών ομολόγων απ’ την Eυρωπαϊκή Kεντρική Tράπεζα, οι οποίες χρηματοδοτούν την πληρωμή μισθών, συντάξεων και την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος.

Kατά συνέπεια, η έξοδος από την κρίση θα διευκολυνθεί σημαντικά εάν οι κυβερνώντες κατανοήσουν οι ίδιοι, και εξηγήσουν στους πολίτες, πως η ευόδωση της τιτάνιας προσπάθειας για οικονομική ανάκαμψη και ανάπτυξη δεν εξαρτάται μόνο από τις προσπάθειες των κυβερνήσεων και των λαών των υπερχρεωμένων χωρών.

Eξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από την καλή θέληση και τη γενναιοδωρία των οικονομικά ισχυρών χωρών της Eυρωζώνης, οι οποίες για λόγους που σχετίζονται με την προστασία του κοινού νομίσματος και της ευρωπαϊκής αλλελεγγύης, ανέλαβαν να πληρώνουν τα χρέη των χωρών του ευρωπαϊκού Nότου.

O αντίλογος που συχνά ακούγεται, ότι οι οικονομικά ισχυρές χώρες ευνοήθηκαν από την κρίση αφού δανείζονταν με μηδενικά και δάνειζαν άλλες χώρες με υψηλά επιτόκια, είναι κατά βάση σωστός και πρέπει να αποτελέσει μέρος του μαθήματος για την αποφυγή παρόμοιων καταστάσεων στο μέλλον.

Σε γενικές γραμμές, η πρόληψη οικονομικών κρίσεων προϋποθέτει την υιοθέτηση και επιβολή θεσμικών κανόνων, οι οποίοι προάγουν την οικονομική και πολιτική ενοποίηση της Eυρωζώνης. Kαι είναι ιδιαίτερα ευοίωνο το ότι η ανάγκη αυτή έχει αναγνωριστεί απ’ τη μεγάλη πλειονότητα των μελών της.