Πώς φτάσαμε μέχρις εδώ και τι κάνουμε τώρα

του Ραφαήλ Μεν. Μαϊόπουλου

1. Τι συνέβη στην Ελλάδα τα τελευταία τριάντα χρόνια και οδηγηθήκαμε στη σημερινή κατάσταση και σε ποιους το οφείλουμε.

(α) Είναι πλέον γνωστό σε όλους, έλληνες και ξένους, ότι στη σημερινή κατάσταση οδηγηθήκαμε, γιατί την μακρά αυτή περίοδο στη χώρα μας:

- Φτιάχτηκε ένα κράτος α-νομίας, όπου οι «δυνατοί» και οι «έξυπνοι» –ομάδες και άτομα–μπορούν να καταπατούν, χωρίς συνέπειες, τους νόμους.

- Γενικεύτηκε η «μικρή» και η «μεγάλη» διαφθορά, που εμποδίζει κάθε προσπάθεια βελτίωσης της λειτουργίας του κράτους και της οικονομίας.

- Εδραιώθηκαν η απαιδευσιά, η αναξιοκρατία, η νοοτροπία της ήσσονος προσπάθειας και των (άνευ αντίστοιχων υποχρεώσεων) «κεκτημένων» δικαιωμάτων, ο ακραίος ατομικισμός, η περιφρόνηση των δικαιωμάτων των άλλων ...

- Κυριάρχησαν ως στόχοι ζωής η «καρέκλα» της όποιας εξουσίας και το χρήμα του «φτιαγμένου», ανεξάρτητα από τον τρόπο απόκτησής τους, και το «να περνάμε καλά σήμερα», ξοδεύοντας αλόγιστα όχι μόνο τα δικά μας αλλά και τα (εύκολα) δανεικά.

- Χειροτέρευσαν, αντί να βελτιωθούν, η παιδεία, η υγεία, οι δημόσιες υπηρεσίες, η δημόσια ασφάλεια, όλες οι υπηρεσίες που το κράτος πρέπει να παρέχει στους πολίτες του.

- Κατασπαταλήθηκαν τα κεφάλαια των επιδοτήσεων της Ε.Ε. και του δανεισμού σε κατανάλωση (εισαγόμενων κυρίως προϊόντων ), αντί να χρησιμοποιηθούν σε επενδύσεις.

- Απουσίασε η υγιής οικονομική ανάπτυξη και αυξήθηκαν δραματικά τα ελλείμματα του κράτους και το δημόσιο χρέος.

(β) Αυτά που συνέβησαν όλο αυτό το διάστημα τα οφείλουμε κυρίως:

- στα πολιτικά κόμματα, που, ως κυβέρνηση ή αντιπολίτευση, προέτασσαν το κομματικό τους, και όχι το γενικό, συμφέρον,

- στα ΜΜΕ, που, στην πλειοψηφία τους, μεριμνούσαν αποκλειστικά και μόνο για τα κέρδη τους, αγνοώντας τις υποχρεώσεις προς την κοινωνία, που η διαχείριση ενός δημόσιου αγαθού τους επέβαλλε.

2. Μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου 2009.

(α) Ο Γ. Παπανδρέου συνέβαλε καθοριστικά στο να οδηγηθεί η Χώρα στην πρώτη δανειακή σύμβαση-μνημόνιο, του Μαϊου 2010, αφού*:

- άργησε να αντιληφθεί την κρισιμότητα της δημοσιονομικής κατάστασης, παρουσίασε ένα προϋπολογισμό του 2010 αναντίστοιχο με τις δυνατότητες της Χώρας και καθυστέρησε να εφαρμόσει, ή εφάρμοσε ελλιπώς, τα μέτρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι αρμόδιοι ελληνικοί και διεθνείς οργανισμοί είχαν από καιρό υποδείξει,

- αγνόησε τις προειδοποιήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΔΝΤ και παρέβλεψε την αποφασιστικότητά τους να εμμείνουν σε όσα, από την αρχή και με σαφήνεια, είχαν υποδείξει,

- προκάλεσε δυσμενείς για τη Χώρα αποφάσεις των αγορών, με τις αλλεπάλληλες, αντιφατικές, αμφίσημες ή ακατανόητες δηλώσεις του για το τί ζητάει η Ελλάδα.

Με αυτήν τη δανειακή σύμβαση-μνημόνιο, η Χώρα μπορεί να “σώθηκε” από μια ανεξέλεγκτη χρεοκοπία, “σώθηκε” όμως από την Τρόικα και όχι από τον Γ. Παπανδρέου!

(β) Ο Αντ. Σαμαράς αντιτάχθηκε συνολικά στην πρώτη δανειακή σύμβαση-μνημόνιο και όχι μόνο στο τμήμα της των μέτρων λιτότητας, όπως θα περίμενε κανείς, αφού με τα διαρθρωτικά μέτρα και το δάνειο των 110 δισεκ. ευρώ δεν διαφωνούσε.

Ενίσχυσε έτσι αποφασιστικά το γνωστό “αντιμνημονιακό” και αντιευρωπαϊκό αίσθημα, που έβλαψε τη Χώρα, και που το βρήκε και ο ίδιος μπροστά του αργότερα.

Τα πράγματα θα ήσαν σήμερα καλύτερα για τον τόπο, αλλά και για τον ίδιο και το κόμμα του, αν είχε αντιμετωπίσει το πρώτο δάνειο-μνημόνιο όπως αντιμετώπισε το δεύτερο, του Οκτωβρίου 2011 (τα μέτρα λιτότητας του οποίου δεν ήσαν λιγότερο σκληρά από εκείνα του πρώτου). Ασκώντας, παράλληλα, σκληρή κριτική στον Γ. Παπανδρέου, για τη μη υλοποίηση των διαρθρωτικών μέτρων και για την εφαρμογή μέτρων λιτότητας που έπλητταν περισσότερο τους φτωχότερους και λιγότερο τους πλουσιότερους.

(γ) Τα ΜΜΕ με ελάχιστες εξαιρέσεις, τα ηλεκτρονικά ιδίως, συνέχισαν να αποπροσανατολίζουν τους πολίτες, λαϊκίζοντας, αποδίδοντας όλα τα δεινά μας στους διεθνείς οργανισμούς, τους οίκους αξιολόγησης και τις αγορές, σε κερδοσκόπους, διεθνείς συνωμοσίες κ.τ.τ., προσφέροντας, αντί έγκυρη ενημέρωση, κραυγές και οιμογές, εξυπνακίστικες ατάκες κομματικών προπαγανδιστών, στο πόδι «αναλύσεις» γραφικών ή ημιμαθών, παλληκαρισμούς κατά των «κακών ευρωπαίων», απρεπείς χαρακτηρισμούς ξένων ηγετών...

3. Τι περιμένουμε μετά τις εκλογές της επόμενης Κυριακής.

(α) Αν οι εκλογές αυτές αναδείξουν πλειοψηφία στη Βουλή από κόμματα που καταψήφισαν ή δεν αποδέχονται τις Συμφωνίες με την Τρόικα, οι νέες εκλογές θα γίνουν αναπόφευκτες και οι εξελίξεις στη Χώρα επικίνδυνες. Αφού, ως γνωστό, τα κόμματα αυτά αποκλείεται να συμφωνήσουν στη στήριξη μιας κυβέρνησης συνεργασίας (Πέραν του γενικόλογου καταγγελτικού τους λόγου, δεν έχουν παρουσιάσει κάποιες συγκεκριμένες συγκλίνουσες προτάσεις διακυβέρνησης και, επιπλέον, έχουν και άλλες αγεφύρωτες μεταξύ τους διαφορές, που καθιστούν αδύνατη τη συνεργασία τους).

(β) Αν η πλειοψηφία της νέας Βουλής ανήκει στα κόμματα που ψήφισαν ή στηρίζουν τις Συμφωνίες, τα κόμματα αυτά θα υποχρεωθούν να συμφωνήσουν στον σχηματισμό μιας κυβέρνησης συνεργασίας.

Πρώτο, γιατί αυτό –η συνεργασία τους– θα είναι η πρόσφατη ΕΝΤΟΛΗ του λαού, που θα έχει απορρίψει την επίμονη πρόταση των δύο αρχηγών (Ε. Βενιζέλου και Αντ. Σαμαρά) για αυτοδυναμία, έχοντας ακούσει και σταθμίσει τα επιχειρήματά τους.

Δεύτερο, γιατί η συνεργασία αυτή θα επιβληθεί από τους σώφρονες των ίδιων των κομμάτων, καθώς κανένα κόμμα μόνο του –έχοντας απέναντί του όλα τα άλλα και τη δική του, πάντα παρούσα, εσωτερική αντιπολίτευση– δεν θα μπορούσε:

- να εξασφαλίσει τις αναγκαίες προϋποθέσεις, χωρίς τις οποίες η ανάπτυξη, την οποία όλοι υπόσχονται, θα παραμείνει «όνειρο απατηλό» (αποκρατικοποιήσεις, αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, εξάλειψη της α-νομίας, της διαφθοράς και της γραφειοκρατίας, αντιμετώπιση της αναρχίας των καταλήψεων και των «ασύλων», των κρουσμάτων «δεν πληρώνω»...),

- να εφαρμόσει τα «αντιλαϊκά» μέτρα λιτότητας που ενδέχεται να απαιτηθούν.

Τρίτο, γιατί οι εταίροι μας –οι 16 λαοί της Ευρωζώνης, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ– που μας είχαν προειδοποιήσει για τους κινδύνους των πρόωρων εκλογών και μας είχαν προτείνει να ακολουθήσουμε το παράδειγμα της Ιταλίας, θα υποχρεώσουν τα κόμματα αυτά να συνεργαστούν (όπως τα υποχρέωσαν να υπογράψουν αυτά που υπέγραψαν στις 15 Φεβρουαρίου!). Γιατί δεν θα είναι διατεθειμένοι (μετά και την λαϊκή ετυμηγορία των εκλογών) να διακινδυνεύσουν τη σταθερότητα της Ευρωζώνης, για το καπρίτσιο κάποιων πολιτικών μας για επανειλημμένες εκλογές, μέχρις ότου καταφέρουν την αυτοδυναμία και το πρωθυπουργιλίκι.

(γ) Στην περίπτωση κυβέρνησης συνεργασίας των κομμάτων που στηρίζουν τις Συμφωνίες με την Τρόικα:

- Το οικονομικό και το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα της Χώρας για την επόμενη τετραετία θα έχουν ουσιαστικά προσδιοριστεί με το Πρόγραμμα που έχει συμφωνηθεί στο Μνημόνιο και τη Χρηματοπιστωτική Συμφωνία, που με αυξημένη πλειοψηφία ενέκρινε η τελευταία Βουλή.

- Τα “ισοδύναμα μέτρα”, και άλλα μέτρα που προεκλογικά ανακοινώνονται ως τροποποιήσεις του Προγράμματος αυτού, θα μπορέσουν να εφαρμοστούν, μόνο αν η Τρόικα πεισθεί και συμφωνήσει για την εφαρμογή τους (αφού, με τις επιστολές των αρχηγών τους προς την Τρόικα της 15ης Φεβρουαρίου, τα κόμματα ΝΔ και ΠΑΣΟΚ έχουν δεσμευτεί “να παραμείνουν προσηλωμένα”, και μετά τις εκλογές, “στους στόχους και τις βασικές πολιτικές του Προγράμματος” (με δυνατότητα να φέρουν “για συζήτηση” τροποποιήσεις που, όμως, θα εγγυώνται “την πλήρη εφαρμογή του Προγράμματος” και “βιώσιμες εναλλακτικές πολιτικές” που, όμως, θα είναι “αυστηρά μέσα στα πλαίσια του Προγράμματος”).

- Το οικονομικό και μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα της Χώρας (με τις τυχόν τροοποιήσεις του) θα πρέπει να εφαρμοστεί, ανεξάρτητα από το τι αποφάσεις θα πάρει η Ευρωζώνη για τη γενικότερη οικονομική πολιτική της.

4. Τι κάνουμε μετά τις εκλογές.

(α) Μετά τις εκλογές της επόμενης Κυριακής, είμαστε υποχρεωμένοι, με μνημόνια ή χωρίς μνημόνια, και ανεξάρτητα από τις αποφάσεις που θα ληφθούν για το σύνολο της Ευρώπης, να φτιάξουμε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος και να συμμορφωθούμε με τον παλιό σοφό κανόνα να ζούμε με λίγα, όσο καιρό παράγουμε λίγα (Το "ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος" ισχύει και σήμερα, με μνημόνια ή χωρίς μνημόνια!).

(β) Οι επιλογές μας στην πορεία αυτή είναι δύο, και μόνο δύο:

- “Με την Ευρώπη, τους κανόνες της και το ευρώ” ή

- “Μόνοι μας, με τους δικούς μας κανόνες και τη δραχμή”.

(γ) “Με την Ευρώπη, αλλά με τους δικούς μας κανόνες” δεν αποτελεί επιλογή. Είναι σύνθημα ανόητων ή ιδιοτελών. Η χρεοκοπημένη Ελλάδα δεν είναι σε θέση να επιβάλει τους δικούς της όρους στους λαούς της Ευρωζώνης που την δανείζουν, και που ζουν κι αυτοί τη δική τους λιτότητα, χειρότερη απ’ τη δική μας για κάποιους.

* Bλ. αναλυτικά το άρθρο “Γιατί τα spreads εξακολουθούν να είναι υψηλά για την Ελάδα; (23.3.10)”, AΝΤΙΛΟΓΟΙ, ενότητα OIKONOMIA (www.antilogoi.gr).